LPEP: werkt preventieve behandeling van contacten van leprapatiënten in de praktijk?
Directe contacten van een leprapatiënt hebben 60% minder kans om zelf de tropische ziekte te ontwikkelen wanneer zij een eenmalige dosis van het antibioticum rifampicine innemen. In India, Indonesië, Nepal en Cambodja onderzoeken we of het toedienen van dit medicijn een standaard onderdeel kan worden van de behandeling van leprapatiënten en hun omgeving. Andere organisaties doen hetzelfde in Brazilië, Myanmar, Tanzania en Sri Lanka.
Wanneer een patiënt lepra heeft opgelopen, kan hij of zij de ziekte overdragen aan buren, vrienden of familieleden. Gemiddeld duurt het 2 tot 5 jaar voordat de symptomen van lepra zichtbaar worden en een patiënt doorheeft dat er iets mis is. Sommige bacteriën vermenigvuldigen zich elke minuut; de leprabacterie deelt zich maar eens in de 2 weken. Zo kan iemand de bacterie jarenlang ongemerkt bij zich dragen en verspreiden.
Uit onderzoek is gebleken dat het geven van een eenmalige dosis van het antibioticum rifampicine ervoor zorgt dat directe contacten van een leprapatiënt 60% minder kans hebben om zelf lepra te ontwikkelen. Daarmee is echter nog niet gezegd dat het toedienen van het medicijn in de praktijk werkt. Het verstrekken ervan moet allereerst onderdeel worden van de werkwijze van zorgverleners. Daarnaast moeten patiënten en hun omgeving er ontvankelijk tegenover staan.
Het LPEP-programma onderzoekt de haalbaarheid en de effectiviteit van het toedienen van rifampicine in de praktijk van alledag. Wanneer lepra is vastgesteld bij een patiënt, is zijn of haar omgeving dan bereid om de voorgeschreven medicatie in te nemen? En: in hoeverre is het mogelijk de toediening van rifampicine aan contacten van leprapatiënten onderdeel te maken van de dagelijkse leprazorg? Directe contacten moeten immers gescreend worden en dat vergt extra logistieke inspanningen. Het doel is om het risico op verspreiding niet alleen op papier te verkleinen, maar vooral in de praktijk.
Het programma is gestart in 2015 en de voorgestelde aanpak blijkt goed haalbaar in de praktijk. Omdat zorgverleners, leprapatiënten en hun directe contacten positief tegenover de behandeling staan, is het toedienen van rifampicine aan directe contacten van leprapatiënten heel goed verlopen. Wanneer de onderzoeksfase is afgerond, is het de bedoeling dat deze werkwijze door medische organisaties als standaard wordt opgenomen in leprabestrijdingsprogramma’s. De Wereldgezondheidsorganisatie heeft dit al gedaan, wat een belangrijke uitkomst is van het LPEP-programma.
Financiering
Het LPEP-programma is een samenwerking tussen Novartis Foundation, de Leprastichting, American Leprosy Missions, de German Leprosy Relief Association, FAIRMED, Erasmus Medical Center, het Swiss Tropical Public Health Institute en de nationale lepraprogramma’s van Indonesië, India, Nepal, Myanmar, Sri Lanka, Tanzania, Cambodja en Brazilië. Het
programma wordt gecoördineerd en financieel ondersteund door Novartis Foundation.